सुर्खेत । भविष्यमा बोझिलो स्वास्थ्य प्रणालीबाट जोगिन अहिलेदेखि नै पोषण कार्यक्रम संचालन गर्नुपर्ने आवश्यक भएको बताइएको छ । बहुक्षेत्री पोषण योजना–२ मा बहु–सहभागितामुलक योजना तर्जुमा र कार्यान्वयन परियोजनाका लागि संचारकर्मीहरुसँगको अन्तरक्रिया कार्यक्रममा स्वास्थ्यमा पोषणको कमीले भविष्यमा अशक्त जनशक्ति उत्पादन भै भविष्यमा बोझिलो स्वास्थ्य प्रणाली हुनसक्ने भन्दै यसबाट जोगिन अहिलेदेखि नै पोषण कार्यक्रम संचालन गरिनुपर्ने बताइएको हो ।
बालबालिकाको पोषण, आमाको पोषणसँग घनिष्टता भएकोले सुनौला एक हजार दिनका आमाहरुमा पोषणको कमी हुननहुने डाक्टर विकास लामिछानेले बताए । ‘हजार दिनका आमाहरुमा पोषणको कमी भयो भने कम तौलका बच्चा जन्माउछन्’ उनले भने, ‘त्यसैको असर बालबालिकाको भविष्यसम्म रहिरन्छ । जसले गर्दा बालबालिका पुट्के, ख्याउटे, कम तौल हुने लगायतको स्वास्थ्य समस्या देखिन्छ ।’ यसका लागि सरोकारवाला निकायले समयमै उचित ख्याल गर्नुपर्ने उनको भनाई छ ।
कोहीपनि बालबालिका कुपोषित नहुन् भनेर स्थानीय तहले निर्माण गर्ने बजेट, नीति तथा कार्यक्रममा समेत बहुक्षेत्रीय पोषणमा केन्द्रित हुनुपर्ने लामिछानेले बताए ।
बहुक्षेत्रीय पोषण कार्यक्रम संचालनका लागि देशभरका विभिन्न स्थानहरुमा ‘सन मुभमेन्ट’, ‘सिसान’ र ‘स्याफ्रन–नेपाल’ले आवश्यक पहल गर्दै आइरहेको जनाइएको छ । जसअन्र्तगत स्याफ्रन नेपालले सुर्खेतका २ वटा पालिकामा बहुक्षेत्रीय पोषण कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको स्याफ्रनका जिल्ला संयोजक शैलेन्द्र विष्टले जानकारी दिए । उनका अनुसार सुर्खेतको बराहताल गाउँपालिका र चिंगाड गाउँपालिकामा उक्त कार्यक्रम संचालनमा रहेका छन् ।
स्याफ्रन–नेपालद्वारा बराहताल र चिंगाड गाउँपालिकामा कोरोना अवधिमा क्वारेन्टाइनमा रहेका व्यक्तिलाइ साबुन, मास्क, क्वाटी, लिटो (पिठो) लगायतका सामाग्री वितरण गरेको विष्टले जानकारी दिए ।
बालबालिकालाई कुपोषण हुनबाट जोगिन आवश्यक पहल गरिनुपर्ने जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख छबिलाल सिग्देलले बताए । जंकफुड सबैभन्दा ठूलो समस्याको रुपमा देखिएको भन्दै उनले बालबालिकालाई कुपोषणबाट जोगाउन चुनौती भएको उनको भनाई थियो ।
सन् २०१९ मा गरिएको सर्वेक्षण अनुसार कर्णाली प्रदेशमा कुपोषण भएका बालबालिकाहरुमध्ये ४७.८ प्रतिसत पुट्का, १७.६ प्रतिसत ख्याउटे र ३७.४ प्रतिसत कम तौल भएका बालबालिका रहेका छन् ।
त्यसैगरि ‘हरेक बार खाना चार’ को सिद्धान्त अनुरुप प्रयोगमा ल्याउने २९.५ प्रतिसत रहेका छन् भने ४८ प्रतिसतमा रक्त अल्पता भएको छ । रक्तअल्पता हुनेहरुमा गर्भवती र पाँच वर्षमुनीका बालबालिका रहेका छन् ।
