Close Menu
  • होमपेज
  • समाचार
    • मुख्य समाचार
    • विश्व
    • फिचर
    • सूचना-प्रविधि
    • शिक्षा
  • राजनीति
    • हाम्राे सरकार
    • कुटनीति
  • समाज
    • सुरक्षा
    • अपराध
    • पर्यटन
    • वातावरण
    • जात्रा-पर्व
    • रितिरिवाज
    • घटना-दुर्घटना
  • बहस
    • अन्तर्वार्ता
    • विचार
    • प्रवास
    • ब्लग
    • सम्पादकीय
  • अर्थ
    • कृषि
    • सहकारी
    • बजार
    • बैँक / वित्त
    • रोजगार
    • विजनेश
    • अटो
  • कला
    • साहित्य
  • मनोरन्जन
    • चलचित्र
      • गसिप
      • ब्लोअप
      • बलिउड
    • भिडियो
    • संगीत
  • खेल
    • अन्तराष्ट्रिय
    • राष्ट्रिय
  • जीवनशैली
    • घुमफिर
    • टिप्स
    • सौन्दर्य
    • स्वास्थ्य
    • फेसन
      • सेलिव्रेटी
  • प्रदेश
    • काेसी
    • मधेश
    • बाग्मती
    • गण्डकी
    • लुम्बिनी
    • कर्णाली
    • सुदुरपश्चिम
  • विविध
    • रोचक विश्व
    • राम्रो नेपाल
    • धर्मसंस्कृति
    • पत्रपत्रिका
    • बाल चाैतारी
    • भ्रष्टचार
    • मैले जे देखें
Facebook X (Twitter) Instagram
Aayo Raibar
  • होमपेज
  • समाचार
    • मुख्य समाचार
    • विश्व
    • फिचर
    • सूचना-प्रविधि
    • शिक्षा
  • राजनीति
    • हाम्राे सरकार
    • कुटनीति
  • समाज
    • सुरक्षा
    • अपराध
    • पर्यटन
    • वातावरण
    • जात्रा-पर्व
    • रितिरिवाज
    • घटना-दुर्घटना
  • बहस
    • अन्तर्वार्ता
    • विचार
    • प्रवास
    • ब्लग
    • सम्पादकीय
  • अर्थ
    • कृषि
    • सहकारी
    • बजार
    • बैँक / वित्त
    • रोजगार
    • विजनेश
    • अटो
  • कला
    • साहित्य
  • मनोरन्जन
    • चलचित्र
      • गसिप
      • ब्लोअप
      • बलिउड
    • भिडियो
    • संगीत
  • खेल
    • अन्तराष्ट्रिय
    • राष्ट्रिय
  • जीवनशैली
    • घुमफिर
    • टिप्स
    • सौन्दर्य
    • स्वास्थ्य
    • फेसन
      • सेलिव्रेटी
  • प्रदेश
    • काेसी
    • मधेश
    • बाग्मती
    • गण्डकी
    • लुम्बिनी
    • कर्णाली
    • सुदुरपश्चिम
  • विविध
    • रोचक विश्व
    • राम्रो नेपाल
    • धर्मसंस्कृति
    • पत्रपत्रिका
    • बाल चाैतारी
    • भ्रष्टचार
    • मैले जे देखें
Aayo Raibar
विचार/ब्लग

रैथाने बाली संरक्षणमा कर्णाली सरकार किन मौन ?

By आयो रैबार संवाददाता३० आश्विन २०७७, शुक्रबार ०९:२०
Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
Share
Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

सर्वप्रथम ४० औ विश्व खाद्य दिवसअसरमा सबैमा शुभकामना दिन चाहन्छु । यसपटककाेखाद्य दिवस “हाम्रो पहल : दिगो कृषि , पोसिलो आहार” मुल नारा रहेको छ । हामीले मनाउने गरेका यी दिवस र हामीले गर्ने व्यवहारकाे तारतम्य कति मिलेकाे छ, कति मिलेकाे छैन हामीले महशुस गरेकै छाैं ।तथापी पंतिकार स्वयं खाद्य सम्प्रभुता सम्बन्धी विषयमा अध्ययन गरिरहेकाे हुनाले ।याे दिवसका अवसरमा केही चर्चा गर्ने जमर्काे गरेकाेछु ।

You cannot understand the value of food until you have stayed hungry.
Happy World Food Day !!

रैथाने बाली भन्नाले बालीका त्यस्ता प्रजाति हुन्– जुन पञ्जीकरण वा व्यवसायीकरण नगरिएको भन्ने बुझिन्छ । सामान्यतया रैथाने प्रजातिहरू अन्य फसल प्रजातिजस्तै हुन् । तर, यिनको कृषि आनुवांशिक स्रोतहरू बाली प्रजनन अनुसन्धान र विकासका लागि मूल्यवान् ठानिन्छन् ।
रैथाने बाली सामाजिक तथा आर्थिक मूल्य बोकेका बालीहरू हुन्, जुन मानव भोजन र आहाराका साथै औषधिजन्य प्रयोजनका लागि समेत प्रयोग गरिन्छन् ।

रैथाने बाली कुनै ठाउँविशेषको स्थानीय हावापानीमा पाइन्छ । नेपालका प्रमुख रैथाने बालीमा छिर्केमिर्के सिमी, मिठे र तितेफापर, भागो, नेपाले भट्ट, सेतो भट्ट, मार्सीधान, पोखरेली जेठो बुढो, घैयाधान, जोरायल बासमती, दर्माली, गुडुरा, गौरिया, फुला उठ्ने साना दाना भएको मकै पर्छन् । नेपालको उच्च तथा मध्यभेगीय जिल्लाहरू मुगु, कालीकोट, हुम्ला, जुम्ला, डोल्पालगायतका जिल्लामा रैथाने बाली छन् । यी जिल्लामा मुख्य गरी कोदो, फापर, चिनो, कागुनो, उवा, जौ, लट्टेजस्ता रैथाने बाली पाइन्छन् ।

नेपालमा पछिल्लो समय विभिन्न बालीहरूको नयाँ जातको विकास र विस्तार मा बडी अध्यन र अनुसन्धान हुने र रैथाने बालीलाई बिर्सिएर आयातीत बालीको खेतीमा बढी जोड दिदा देशमै रहेका रैथाने बालीहरू लोपोन्मुख अवस्थामा छन् ।

रैथाने बालिको पकेट क्षेत्र कर्णाली प्रदेशमा नै प्रदेश सरकारले आफ्नै रैथाने बालीको संरक्षण गर्न बिर्सेको हो कि नसकेको हो सुन्दा र देख्दा बिरक्त लागेर आउँछ ।

स्थानीय हावापानी अनुकूलका, रोग, कीरा सहने बाली मासिँदै जानु खाद्य सुरक्षाका लागि मात्र होइन, जैविक विविधताकै दृष्टिले चिन्ताजनक मानिन्छ

रैथाने बालीको संरक्षण र प्रवद्र्धन गर्दै खाद्य पोषणतर्फ कृषिलाई अघि बढाउन सरकारी क्षेत्रबाट व्यापक सचेतना, तालिम र बहस आवश्य रहेको र निजी क्षेत्रसँग सहकार्य गर्दै लोपोन्मुख तथा रैथाने बालीको उत्पादन बढाउन प्रविधि, सीप, बजार र अनुसन्धानमा अझै पनि कमी भएको देखिन्छ ।

अहिले पनि नीति निर्मातामा रहेकाले कृषि बिज्ञ भनाउदाले रैथाने कृषि बालीका बारेमा ध्यान नदिँदा रैथाने बालिहरु पनि आयात गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ ।
बैंकले पनि कृषिका अन्य क्षेत्रलाई ऋण पत्याउने तर, कोदो खेती गर्छु भन्दा बैंकले ऋण नै नदिने गरेको देखिन्छ जस्ले गर्दा केही गर्छु भन्ने कृषक लाई दु:ख खेप्नुपरेको देखिन्छ

अब को अन्तिम बिकल्प भर्चुअल (zoom ) प्ल्याट फर्म छोडेर फिल्ड तिर कुदनु पर्यो कृषी बिज्ञ ज्यु हरु, संभावित क्षेत्र पहिचान गरि स्थानीयहरुलाइ रैथाने बाली लागाउन जोड दिन पर्ने देखिन्छ ।
रैथाने बालिको पकेट रहेको ठाँउमा रैथाने बाली उत्पादन विभिन्न परिकारका खाना हरु बनाउने र पर्यटकहरु लाई निम्तो दिनपर्ने देखिन्छ, जसले गर्दा रैथाने बालिको नि संरक्षण अनि स्थानीय व्यवसाय गर्ने जनता को आर्थिक स्थितिमा नि उन्नति हुन्छ ।
रैथाने बालिका प्रचुर संभावना रहेको कर्णाली मा सामाजिक तथा आर्थिक मूल्य बोकेका यी रैथाने बाली संरक्षण गर्न आजैदेखि जुटौं र लागिपरौ .

Author

  • आयो रैबार संवाददाता

    View all posts

Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email

सम्बन्धित समाचार

विदेश पलायन हुने कि देशमै केही गर्ने ?

१ जेष्ठ २०८२, बुधबार ००:५७

सन्दर्भ : कामरेड जलजला उपन्यास

२० बैशाख २०८२, शनिबार ०३:३९

मजदुर आन्दोलनलाई वर्गसङ्घर्षसँग जोडेर लैजाऔँ

१८ बैशाख २०८२, बिहीबार ०५:४९
aayo raibar

निशान्त मिडिया प्रा. लि.

सुचना विभाग दर्ता नं.२२११/०७७/०७८
वीरेन्द्रनगर-३, सुर्खेत

अध्यक्ष/ प्रधान सम्पादक जीवन शाही
सम्पादक: शकुन्तला शाही
कार्यकारी निर्देशकः मञ्जु शाही

लेख, रचना तथा समाचारका लागि:
इमेलः newsaayoraibar@gmail.com

विज्ञापनका लागि

हामीसँग विज्ञापन गर्न इच्छुक हुनुहुन्छ भने यसका लागि हामीसँग विभिन्न प्याकेजहरु छन् । हामीलाई निम्न नम्बर र इमेलमा सम्पर्क गरेर यसबारे थप जानकारी लिन सक्नुहुन्छ ।

इमेलः advertising@aayoraibar.com,
मोबाइल नम्बरः ९८५८०३७७९७

हामीसँग काम गर्नुहाेस्

आयो रैबारले सुरुवातदेखि नै लेख्न चाहने र समाचारप्रति भोक भएकाहरुलाई विशेष प्राथमिकता दिँदै आएको छ । तपाईंलाई पनि टिममा रहेर काम गर्न मन छ भने हामीलाई इमेल गर्न सक्नुहुनेछ। इमेलमा तपाईं किन समाचारमा काम गर्न चाहनुहुन्छ भन्ने पनि खुलाउन नर्बिसिनुहोला ।

ईमेलः aayoraibar@gmail.com

© 2022 Nishant Media Pvt. Ltd. | Developed by Webpal

हाम्रो बारेमा / हाम्रो टीम / प्रयोग नीति / गोपनियताको नीति